Jesteśmy jedyną prywatną kliniką w Radomiu wykonującą kompleksowe badania w zakresie zaburzeń statyki dna miednicy - usg uroginekologiczne – dając możliwość zaplanowania dla każdej pacjentki indywidualnego leczenia
Zaburzenia statyki
- Zaburzenia statyki to obniżenia narządów miednicy u kobiet, prowadzące do wysuwania się pochwy, szyjki macicy, a w końcowym etapie do całkowitego wypadania macicy. Defekt może być widoczny w spoczynku, ale częściej zobaczyć można go pod wpływem zwiększenia ciśnienia w jamie brzusznej - na przykład podczas parcia. Obniżenie zwykle powiększa się podczas codziennej aktywności (czyli podczas wzrostu ciśnienia wewnątrzbrzusznego).
- Zaburzenia statyki narządu płciowego mogą dotyczyć różnych elementów anatomicznych: obniżeń przedniej, tylnej ściany pochwy oraz wypadania szyjki macicy, macicy lub szczytu pochwy u kobiet po usunięciu macicy.
- Mogą też maskować objawy wysiłkowego nietrzymania moczu, które po korekcji anatomicznej się ujawniają. Występują w różnych stopniach zaawansowania – od niewielkich obniżeń do całkowitego wypadania narządu płciowego. Nie wiadomo, po jakim czasie od pojawienia się pierwszych symptomów dojdzie do dużego zaawansowania choroby.
Rodzaje obniżeń narządu płciowego
- Obniżenie przedniej ściany pochwy może maskować objawy wysiłkowego nietrzymania moczu, które po korekcji anatomicznej się ujawni (po repozycji np. za pomocą pessara kostkowego lub po operacji). Czasem u pacjentek współwystępuje również nietrzymanie moczu z przepełnienie lub pęcherz nadreaktywny. Warto wykryć przed operacją ukryte nietrzymanie moczu, gdyż wtedy pacjentka w sposób świadomy wybierze sposób leczenia. Zdarza się, że nietrzymanie moczu bardziej wpływa na jakość życia i pacjentki wiedząc wcześniej o możliwości pojawienia się tego objawu po operacji, nigdy nie zdecydowałyby się na terapię zabiegową. Określenie zaburzeń może mieć również znaczenie w doborze rodzaju operacji. Dlatego zwłaszcza przed leczeniem operacyjnym wykonuje się u kobiet badanie urodynamiczne. Wśród badań dodatkowych, które stają się coraz bardziej popularne na świecie wymienia się usg uroginekologiczne. Oprócz specjalistycznego badania klinicznego i dokładnego wywiadu badanie usg miednicy mniejszej sprawdziło się w znanych ośrodkach uroginekologicznych na świecie jako obiektywna, powtarzalna, dynamiczna metoda, która wyparła w wielu przypadkach badanie radiologiczne z użyciem środka cieniującego. Jest pomocna między innymi w określeniu przyczyn dolegliwości uroginekologicznych, jak i w określaniu anatomicznych zaburzeń im towarzyszących. Badanie usg miednicy mniejszej umożliwia dokładne zobrazowanie materiałów syntetycznych, używanych coraz powszechniej podczas operacji uroginekologicznych oraz jest przydatne do precyzyjnego ich zakładania.
- Zaburzenia statyki narządu płciowego są jedną z najczęstszych przyczyn operacji u kobiet około 60-70 roku życia. Podstawowym wskazaniem do leczenia operacyjnego POP jest występowanie objawów. Wśród nich najczęściej wymienia się: uczucie ciągnięcia, ciężkości lub bólu w podbrzuszu, nietrzymanie moczu, gazów i stolca, nawrotowe dolegliwości ze strony pęcherza (m.in. parcie na mocz, częstomocz), trudności w oddawaniu moczu lub stolca, konieczność wprowadzenia macicy do pochwy w celu oddania moczu, ograniczenia czynności seksualnych. Nie ma dowodów, że leczenie operacyjne likwiduje wszystkie wymienione objawy. Pomimo dużego rozwoju nowych technik operacyjnych nie ma idealnych metod leczenia zabiegowego - zarówno w zakresie skuteczności (zwłaszcza przez dłuższy okres), jak i powikłań, dlatego kwestia ewentualnej operacji w dużej mierze decyzja zależy od samej chorej. Zaawansowane obniżenie (III i IV stopień wg ICS), oprócz objawowego POP, traktowane jest jako kolejne wskazanie do zabiegu operacyjnego.
- Dotychczas opisano wiele technik operacyjnych oraz ich modyfikacji, służących do korekcji zaburzeń statyki narządu płciowego u kobiet, a wśród nich istnieją tylko dwie drogi operacyjne: z dostępu brzusznego lub pochwowego. Bierze się pod uwagę wiek pacjentki, jej masę, preferencje i doświadczenie lekarza. Operacje korygujące zaburzenia statyki narządu płciowego u kobiet wykonywane są z wykorzystaniem zarówno tkanek pacjentki, jak i materiałów syntetycznych (należą do nich przezpochwowe operacje przez otwór zasłonowy lub zabiegi z wykorzystaniem laparoskopii lub nacięcia powłok brzusznych). Efekty leczenia z dostępu brzusznego i pochwowego prawdopodobnie są podobne: dobre, ale nie stuprocentowe. Ze względu na nawroty po operacjach korygujących POP naukowcy poszukują nowych materiałów protezujących oraz lepszych technik operacyjnych. Przykładem takich rozwiązań są siatki zakładane w celu korekcji obniżeń przedniej i tylnej ściany pochwy oraz wypadania macicy. Doboru rodzaju operacji dokonuje się na podstawie kilku badań diagnostycznych (specjalnego wywiadu i badania uroginekologicznego, usg uroginekologicznego, badania urodynamicznego). Zabiegi operacyjne stosuje się tylko w bardziej zaawansowanych przypadkach (III i IV stopień zaawansowania), ale nie jest to jedyny sposób leczenia, gdyż nawet całkowite wypadanie narządu płciowego (stopień IV) można leczyć nieoperacyjnie. Niepodjęcie leczenia może prowadzić do pogłębienia się zaburzeń, niekiedy do schorzeń nerek.
- Sposób leczenia nieoperacyjny czy zabiegowy należy dokładnie przedyskutować, zwłaszcza w zakresie ewentualnych powikłań. Wyboru powinien dokonać lekarz razem z pacjentką, poprzez dokładne zrozumienie przez chorą niedoskonałości metod diagnostycznych i leczniczych, którymi dysponuje współczesna uroginekologia – między innymi możliwości nawrotu. Nawet całkowite wypadanie narządu płciowego (stopień IV) można leczyć nieoperacyjnie na przykład za pomocą pesssara kostkowego.
- Po operacji plastycznej krocza może pojawić się nietrzymanie moczu. Czasami po operacji naprawiającej zaburzenia statyki narządu płciowego u kobiet pojawiają się objawy wysiłkowego nietrzymania moczu maskowane wcześniej przez obniżoną pochwę. Dzieje się tak u tych pacjentek, u których, paradoksalnie, opuszczenie pochwy ułatwiało trzymanie moczu. Nietrzymanie moczu może wiązać się ze znacznym pogorszeniem jakości życia po operacji i zdarzają się kobiety, które twierdzą, że gdyby wcześniej o tym wiedziały, nie poddałyby się leczeniu operacyjnemu. Dlatego przed wykonywaniem interwencji chirurgicznej zalecane są oprócz specjalistycznego wywiadu i badania klinicznego uroginekologicznego, dodatkowe badania diagnostyczne – badanie urodynamiczne i usg uroginekologiczne. Kompleksowa diagnostyka uroginekologiczna jest bardzo istotna przed zabiegami operacyjnymi z powodu zaburzeń statyki u kobiet, ponieważ dzięki niej pacjentki mogą dowiedzieć się o dodatkowych zaburzeniach, jak np.. ukryte nietrzymanie moczu i bardziej świadomie mogą podjąć decyzję o rodzaju zaproponowanej terapii.
Pessary
- Pessary są to przyrządy, które umieszcza się w pochwie celem korekcji obniżeń pochwy i macicy lub wysiłkowego nietrzymania moczu. Były wykorzystywane w leczeniu wypadania narządów miednicy małej (POP) od ponad 2000 lat.
- Współczesne pessary opracował i przebadał ich skuteczność dr Arabin z Niemiec. Oryginalne pessary „Dr Arabin” wykonane są z miękkiego silikonu, co znacznie poprawia tolerancję i zmniejsza ryzyko powikłań.
- Powodzenie terapii z użyciem pessarów zależy od ich prawidłowego dopasowania i zgodnego z zaleceniami stosowania przez pacjentki. Szeroko polecamy pessaroterapię tylko w ciągu dnia: rano pacjentka zakłada pessar, wieczorem go wyjmuje. Zaletą jest brak upławów i odleżyn.
- Do leczenia nietrzymania moczu stosowane są pessary cewkowe ze zgrubieniem na cewkę moczową. Zapobiegają one pojawieniu się wysiłkowego nietrzymania moczu poprzez efekt podtrzymania okolicy podcewkowej.
Pessar cewkowy
- Wypadanie pochwy i macicy (różne stopnie) może być leczone za pomocą np. pessara kostkowego. Uzyskiwany efekt podciśnienia powoduje dobre przyleganie, co pozwala na zastosowanie pessara nawet w przypadkach, gdy dno miednicy nie jest odpowiednio silne, aby przytrzymać pessar.
Pessar kostkowy
- Miejscowa estrogenoterapia i codzienne wyjmowanie pessara pozwala na zmniejszenie ryzyka powikłań (infekcji, krwawień, a nawet odleżyn), poprawę tolerancji stosowania pessara).
- Pessary są polecane przez specjalistów między innymi w rekomendacjach Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego oraz przez wiele międzynarodowych towarzystw naukowych np. International Continence Society (ICS), International Urogynecological Association (IUGA).
- Wyższością nad terapią zabiegową jest brak ryzyka powikłań oraz całkowita odwracalność terapii – to znaczy w przypadku stosowania pessarów nie powstają blizny, czy zmiany anatomiczne nie ma też długoterminowej reakcji odrzucania ciała obcego, jak w przypadku niektórych zabiegów
- Terapia może być stosowane przez większość pacjentek. Po wielu szkoleniach uroginekologicznych ( prowadzonych przez dr J. Kociszewskiego, dr E. Wlażlak), pessary proponuję jako pierwszą propozycję terapeutyczną. Warto też zastosować pessar po nieudanej operacji zanim zostanie podjęta decyzja o ponownym zabiegu.
Ćwiczenia Kegla
- Arnold H. Kegel opracował podstawy naukowe rehabilitacji mięśnia dna miednicy dla kobiet cierpiących na nietrzymanie moczu.
- Ćwiczenia Kegla polegają na odpowiednim kurczeniu mięśni dna miednicy (zwanych czasem mięśniami Kegla), co powoduje ich wzmocnienie. Aby uzyskać właściwe, pożądane napięcie mięśni otaczających wejście do pochwy należy ćwiczyć je trzy razy dziennie. Każda z serii powinna zawierać 15 skurczy po około 5-6 sekund, a po każdym z nich następuje rozluźnienie mięśni dna miednicy. Ćwiczenie warto wykonywać przez dłuższy czas.
- Każdy mięsień, który wykonuje mało pracy, ulega osłabieniu i w rezultacie staje się znacznie mniej efektywny. Dlatego też mięśnie dna miednicy z upływem lat słabną. Proces ten nasilają przebyte ciąże, porody, ciężka praca fizyczna, nieprawidłowy styl życia. Skutkiem osłabienia mięśni dna miednicy są problemy z niewłaściwą postawą, nietrzymanie moczu oraz zaburzenia statyki narządu płciowego (obniżenie czy wypadanie pochwy lub macicy). Problem ten w znacznym stopniu dotyka kobiety w okresie menopauzy, co wiąże się również z miejscowym niedoborem estrogenów.
- Nie zawsze kobiety umieją napinać mięśnie dna miednicy. Można prosić o podpowiedź specjalistę uroginekologa, który zbada napięcie mięśniowe. Kobieta sama może wyczuć zaciśnięcie mięśni wokół palca pod wpływem skurczu i ich rozluźnienie. Innym sposobem jest próba zatrzymania strumienia moczu przez kobietę. Ale należy pamiętać, że jest to jedynie sposób, aby wyczuć która grupa mięśni ulega zaciśnięciu. Nie należy ćwiczyć przez dłuższy czas zatrzymywania strumienia moczu, gdyż może to prowadzić do wystąpienia dodatkowych zaburzeń. Jeszcze innym sposobem jest przyjęcie pozycji siedzącej na krawędzi stołu z nogami ustawionymi w lekkim rozkroku i napinanie mięśni w okolicy cewki moczowej i odbytu. Wiele kobiet ma problem ze zlokalizowaniem mięśni dna miednicy i często wykonuje ćwiczenia w niewłaściwy sposób, zniechęcając się, że ćwiczenia nie działają w ogóle. Dlatego należy prawidłowo zlokalizować położenie tych mięśni i nauczyć się właściwego sposobu ich napinania i rozluźniania.
- Dobór najbardziej optymalnego leczenia nieoperacyjnego, w tym nowoczesną pessaroterapię.
- Laseroterapia obniżenia ścian pochwy laserem Fotona Dynamic XS- jedyne w Radomiu